«Самұрық-Энерго» АҚ Шардара СЭС-ін толық жаңғырту бағдарламасын аяқтады. Жалпы құны 38 млрд. теңгелік жоба аясында станциядағы төрт гидроагрегаттың бәрі де ауыстырылды. Жаңа гидроагрегаттар су электр станциясында электр өндіруді жылына 480-нен 537 млн. кВт*сағатқа дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Құрылысты австриялық-германиялық Andritz Hydro GmbH компаниясы жүргізді. Ауқымды қайта құру СЭС-тің қуаттылығын 100 МВт-тан 126 МВт-қа арттырды. Қазақстандық электр энергетикалық холдинг мамандарының сөзінше, бұл жоба энергия тапшылығын сезініп отырған Түркістан облысын электр энергиясымен қамтамасыз етуде және өңірдегі су ресурстарын пайдаланудың тиімділігін арттыруда үлкен маңызға ие.
«Самұрық-Энерго» АҚ-ға тиесілі Шардара СЭС-і 1967 жылы пайдалануға берілді, белгіленген қуаттылығы 100 МВт және төрт гидроагрегаты бар. Норматив бойынша қызмет ету мерзімі 25 жыл болса, станция 50 жылдан астам уақыт бойы пайдаланылып келеді, бұл оның технологиялық жабдығы 100%-ке тозуына әкеп соқтырды. Су станциясында орнатылған электр жабдығының бір бөлігін оны жасаған зауыттар қазір шығармайды және өндірістен алып тастаған. Жүргізілген жаңғырту жұмыстары су станциясының қызмет ету мерзімін 35-40 жылға дейін ұзартады, сондай-ақ СЭС-ті пайдалану сенімділігін арттырып, авария деңгейін төмендетеді.
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы аса ірі электр энергетикалық холдинг, акцияларының 100%-ы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі. 2007 жылы құрылған. Жұмысының негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергия және көмір өндіру кәсіпорындары, соның ішінде: «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д. Қантаев атындағы Мойнақ су электрстанциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. кіреді.
Қапшағай су электр станциясы биыл 50 жылдық мерейтойын атап өтуде. Еліміздің энергетикалық жүйесіндегі маңызды бұл нысан өз жұмысын 1970 жылы бірінші гидро агрегаты қозғалысқа келтіріліп, желіге қосылғаннан кейін бастады.
Жобалық қуаты 434 МВтты құрайтын СЭС пайдалануға тапсырылғаннан бері тұтынушылар қажеті үшін шамамен 53,756 млрд.кВт/сағат, яғни орташа есеппен жылына 1,1 млн. кВт/сағат электр энергиясын өндірді. Ал су аса мол болған 2010 жылы станция 1,78 млрд. кВт/сағат электр энергиясын өндірді. Осы жылдар ішінде СЭС турбиналары арқылы 673 текше километрден астам су өткізілген, яғни жылына орташа есеппен 13,5 текше километр.
Іле өзенінде су станциясын салу идеясын алғаш рет, 1942 жылы, қазақстандық танымал ғалым-энергетик, Республика Ғылым академиясының президенті, академик Ш.Шокин өзінің «Іле бойындағы Қапшағай СЭС-інің техникалық-экономикалық көрсеткіштері» атты кітабында негіздеп берді. Қапшағай СЭС-інің жобасын С.Я.Жук атындағы «Гидропроект» Бүкілодақтық жобалау-зерттеу институтының Қазақ филиалы 1959 жылы жасап, ол жоба 1961-1964 жылдары қайта пысықталды. 1965 жылы болашақ нысанның дирекциясы құрылып, сол жыл СЭС құрылысының басталуы деп саналады.
1970 жылдың желтоқсанында станцияның екінші гидроагрегаты желіге қосылды. Тура бір жылдан кейін, 1971 жылдың қысында, соңғы, төртінші гидроагрегат істей бастады. СЭС-тің бөгеті аумағы 1847 км² келетін ірі Қапшағай су қоймасын құрайды. 1980 жылы Қапшағай СЭС-індегі құрылыс жұмыстарының аяқталуы Алматы мен Алматы облысының энергетика кешені өміріндегі маңызды оқиғаға айналды. 2007 жылғы ақпаннан бастап станция бүгінде «Самұрық-Энерго» АҚ электрэнергетикалық холдингке қарасты «Алматы Электр станциялары» АҚ-ның құрамында.
Соңғы 12 жыл ішінде жабдықтың сенімділігі мен апатсыз жұмыс істеуін жақсарту мақсатында СЭС-те ауқымды жаңғырту жүргізілді. Атап өту қажет, бұл кәсіпорында энергетиктердің бірнеше буыны кәсіби шыңдалды. Бүгінде Қапшағай СЭС-інде өз ісіне берілген, жоғары білікті мамандар жұмыс істейді. Энергетиктердің қазіргі буыны станцияны ұқыпты пайдаланып, мамандардың келесі буынына тиімді, сенімді, іскер станцияны тапсыру үшін қолдан келгеннің бәрін жасауда.
Анықтама:
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы аса ірі электр энергетикалық холдинг, акцияларының 100%-ы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі. 2007 жылы құрылған. Жұмысының негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергия және көмір өндіру кәсіпорындары, соның ішінде: «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д. Қантаев атындағы Мойнақ су электрстанциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. кіреді.
«Самұрық-Энерго» АҚ-ның ағымдағы шығыстары мен күрделі сипаттағы шығыстары 2020 жылы 18,5 млрд. теңгеге қысқартылды. Қысқарту шаралары «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ның Басқарма Төрағасы Ахметжан Есімовтің «Самұрық-Қазына» АҚ-ның жедел штабы отырысында берген тапсырмаларын орындау аясында іске асырылуда.
Естеріңізге сала кетейік, «Самұрық-Қазынаның» құрамына кіретін компаниялардың алдына кең ауқымды міндеттер қойылып, нақты тапсырмалар берілген болатын, солардың қатарында – өздерінің өндірістік қызметіне тікелей әсер етпейтін шығыстарды қысқарту, компаниялардағы басшылық лауазымдар мен вакансияларды қысқарту тұрғысынан ұйымдық құрылымдарын қайта қарау және т.б.
2020 жылға жоспарланған шығыстарды талдау қорытындысы бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ консультациялық, аудиторлық және заңгерлік қызметтермен, бағдарламалық жасақтаманы сүйемелдеумен және жаңартумен, резерв жасау және автокөлікті ұстау шығындарымен байланысты және өзге де ағымдағы шығыстарын қысқартты.
Операциялық шығыстарымен қатар, компания күрделі сипаттағы шығыстарын да қайта қарады, бұл бойынша оңтайландыру 15,8 млрд. теңгені, немесе жалпы инвестициялық шығыстардың 13%-ін құрайды.
Еліміздің аса ірі электр энергетикалық холдингі күрделі эпидемиологиялық ахуал кезінде өзінің қызметкерлерін қолдау үшін қажетті шаралардың бәрін де қолға алды.
Карантин кезеңінде компанияның электр станциялары мен кәсіпорындарында жұмыс орындарын қысқартуға, жалақыны кешіктіруге жол берілмеді, сондай-ақ еңбек заңнамасында және ұжымдық шарттарда белгіленген өтемақылар төленіп, жеңілдіктер қарастырылды.
Тұтас алғанда, «Самұрық-Энерго» АҚ-ның электр энергетикасы және көмір өндіру салаларындағы жұмысы штаттық режимде іске асырылуда.
Жылдың қорытындысы бойынша электр энергиясын өндіру көлемі 30,5 млрд. кВтсағ. деңгейінде, 2019 жылмен салыстырғанда өсім 0,3 млрд. кВтсағ. болады деп болжам жасалуда (2019 жылы өндіру көлемі 30,2 млрд.кВтсағатты құрады).
Анықтама:
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы аса ірі электр энергетикалық холдинг, акцияларының 100%-ы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі. 2007 жылы құрылған. Жұмысының негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергия және көмір өндіру кәсіпорындары, соның ішінде: «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д. Қантаев атындағы Мойнақ су электрстанциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. кіреді.
«Самұрық-Энерго» АҚ Алматы ЖЭО-2-нің қоршаған ортаға шығаруларын мейлінше азайту мақсатында, оны жаңғырту жұмыстарын жүргізіп отырғаны белгілі. Бұл тақырыптың маңыздылығын ескере отырып, компания осы жобамен байланысты ең өзекті сұрақтарға жауап берді.
Алматы ЖЭО-2: газға көшіру.
Алматы ЖЭО-2 толығымен газға көшіріледі. Осылайша, ЖЭО-2-ні қалай жаңғыртудың және оның қоршаған ортаға тигізетін зиянын мейлінше азайтудың жолдарын талқылаған қызу пікірталасқа нүкте қойылды.
Бұл мәселені көтеруге бастамашы болған қала жұртшылығы, экологтар станцияны экологиялық тұрғыдан таза отын – газға көшіруді үзілді-кесілді талап етті. Олардың уәжі құлаққа шалынып, мемлекеттік деңгейде түбегейлі оң шешім қабылданды. 2019 жылғы 1 тамызда ЖЭО-2-ні жаңғыртудың «жол картасы» бекітілді.
Жобаның нұсқалары қалай таңдалды.
Жаңғыртудың нұсқасы төңірегіндегі пікірталастар мен талқылаулар ашық отырыстарда ғана емес, онлайн режимінде де қызу жүріп жатты. Атап айтқанда, Zoom, Facebook платформалары пайдаланылды. Жалпы алғанда, ашық өткен пікірсайыстарға 20 мыңнан астам адам қатысты. ТЭН әзірлеу туралы техникалық тапсырмаға сәйкес төрт вариант қарастырылды:
Газға көшіре отырып, қазандықтарды жаңғырту;
Газ тазарту жабдығын орната отырып, жұмыс істеп тұрған қазандықтарды қайта құру;
ЖЭО-2-ні кеңейту;
Газбен жұмыс істейтін жаңа станция салу.
Аталған проблеманы мамандармен – энергетиктермен, экологтармен, экономистермен, билік өкілдерімен талқылай келе, жұртшылықтың және сала мамандарының пікірін ескере отырып, станция иесінің жалғыз акционері – «Самұрық-Энерго» АҚ оңтайлы, экологиялық таза және техникалық тұрғыдан іске асыруға болатын №1 нұсқаны таңдап алды. ТЭН-ді әзірлеуші – «ҚазЭнергоөнеркәсіптікҒЗЖІ» АҚ.
Неліктен «ҚазЭнергоөнеркәсіптікҒЗЖІ»?
«Қоршаған ортаға зиянын мейлінше азайта отырып, Алматы ЖЭО-2-ні жаңғырту» ТЭН-і әлеуетті бірнеше әзірлеушілер тобының: «Энергия» Қазақстандық отын-энергетикалық жүйелердің ғылыми-зерттеу және жобалау-іздену институты» АҚ-ның, ЖК «Қуаныш Ерлан Мұратұлының», «ҚазЭнергоөнеркәсіптікҒЗЖІ» Институты» АҚ-ның қатысуымен өткен ашық тендерде таңдап алынды.
Солардың ішінде тапсырысын барлық талапқа сай берген әлеуетті жеткізіп беруші біреу-ақ – «ҚазЭнергоөнеркәсіптікҒЗЖІ» Институты» АҚ, ол энергетика саласында құрылыс жүргізудің 60 жылдық тарихына ие, жылу энергетикасы саласындағы жобаға дайындық және жобалау жұмыстарының кең ауқымын атқарады.
2019 жылғы 15 қарашада бұл ұйыммен ТЭН әзірлеуге келісім-шарт жасалды, оның қолданылу мерзімі – 2020 жылғы 31 желтоқсан.
Ал ЖЭО-2-ні мүлдем сүріп тастаса ше?
ЖЭО-2 Алматыны жылумен орталықтандырылған қамтамасыз ету зонасының шамамен 50%-ын жылумен және электр энергиясымен қамтамасыз етеді. Жылу және электр энергиясының берілмеген мұндай көлемін «АлЭС» АҚ-ның қалған нысандары өтей алмайды.
Оның үстіне, станция созылған жылу жүйелері арқылы компанияның өзге энергия көздерімен – ЖЭО-1-мен және Батыс жылу кешенімен байланысады. Олар бірлесе отырып, жылу энергиясын өндіруді оңтайландырады, бір-бірін теңестіреді және отынның шығындалуын азайтады. ЖЭО-2 сүріп тасталған жағдайда, оның белгіленген жылулық қуаттылығының орнын басу үшін, қажетті инфрақұрылымы бар, қуаттылығы 100 Гкал/сағат болатын 14 қазандық керек болады. ЖЭО-2 жоғалтқан жылу энергиясының орнын толтыруға қаратылған бұл іс-шаралар қаланың экологиясын жақсартпауы сөзсіз. Электр энергиясын көптеген миллиард болатын шығынмен импорттауды жолға қоюға болар, бірақ жылу энергиясын өзге өңірлерден импорттау мүмкін емес. Оның үстіне, дәл мынадай қомақты көлемде – жылына 3 200 мың Гкал.
Ал жаңа станция салса ше?
Басқа бір жерде газбен жұмыс істейтін жаңа электр станциясын салу – әуел бастан қымбат жоба. Мәселенің құны – 275 миллиард теңге. Оған қосымша станцияға қажетті инфрақұрылымды: сумен, газбен қамтамасыз етуді, жылу жүйелерін тартуды және т.б. ойластыру керек.
Ұсыныстар мен ескертулер туралы.
ТЭН-ді талқылау барысында әркім өз ойын айта алады. ҚР Экологиялық кодексіне сай мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізу кезінде құжат толық көлемде қоғамдық тыңдауларға шығарылады. Қоғамдық тыңдауларға барлық мүдделі ұйымдар мен қоғам өкілдері қатыса алады. Қоғамдық тыңдаулардың уақыты мен тәртібі туралы http://www.ales.kz сайты арқылы да, әлеуметтік желілер арқылы да қосымша хабарланады.
№1 жобаны таңдау алматылықтарға не береді? Ең бастысы – таза ауа. «АлЭС» АҚ кешеніне қарасты ЖЭО-2 станциясын газға көшіру қаланың атмосферасын көмір күлінің, күкірт диоксидінің және күлдің шығарындыларынан толық арылтады. Азот пен көміртегі қышқылын шығару азайып, парникті газдар шығару төмендейді. Тұтас алғанда, есептеулер бойынша, ЖЭО-2 газға көшірілгенде атмосфераға ластаушы заттар шығарудың жылдық саны 80%-тен астамға қысқарады.
Оның үстіне, жобаның құны да ең азы – 98,4 млрд теңге. Бұл сыртқы екі газ құбырын есептемегенде. Газбен жабдықтау бойынша ұлттық оператор – «ҚазТрансГаз»-бен алдын-ала жасалған техникалық шарт бар. Бұдан тыс, жобаны жүзеге асыру күл үйінділері төңірегіндегі проблеманы да шешеді. Бүгінде ЖЭО-2-де құрғақтай сақталатын күл үйінділерінің аумағы 200 гектарды құрайды. Станцияны газға көшіру бұл жерді қаланың басқа мұқтажы үшін пайдалануға мүмкіндік береді.
Қолда барды бағалай білу.
Өткен ғасырдың 70-жылдарында жасалған жобаны 21-ғасыр деңгейінде «түлету» мүмкін бе? Бұл мәселемен айналысып жүрген мамандар уәждерін көлденең тартады. Қарапайым тілмен айтқанда:
ЖЭО-2-ні қайта құру қалыптасқан инфрақұрылымы бар қазіргі алаңды пайдалана отырып, энергия көзін сақтап қалуға негізделеді;
қазіргі қаңқасын нығайта отырып, шаңкөмірлі қазандықтар газбен жұмыс істейтін қазандықтарға ауыстырылады; яғни сейсмологиялық тұрғыдан қауіпсіз, сенімді әрі мықты іргетасы – бұрынғысы, ал жабдық, технология – жаңа, пайдалы жұмыс коэффициенті жоғары;
жаңа қазандық агрегаттар станция орналасқан 0,000 м белгіден жоғары орналасады, бұл қазандықтардың қаңқасына қойылатын ҚР нормативтік талаптарына сай келеді;
жаңа қазандық агрегаттар жақсартылған экологиялық және техника-экономикалық көрсеткіштерге ие, олардың ПЖК-і 94,5%-ке тең (қазіргі қазандықтарда шамамен 89%);
табиғи газды жаққан кезде азот оксиді бөлінуін қамтамасыз ету үшін уыты төмен 8 газ жағу түтігін және ауа үрлейтін 4 сопло орнату ұсынылады.
Жоба кімнің есебінен іске асырылады?
2019 жылы жобаны іске асырудың «жол картасы» бекітіліп, соның тармақтарына сай жоба қаржыландырылады. «АлЭС» АҚ-да мұндай ресурстар жоқ. Қаланың да жобаға күші жетпейді. Қазір қаржыландырудың түрлі варианттары қарастырылуда: кредит алу, мемлекеттік бюджет қаражаты, акционердің қолдауы, қазақстандық даму институттарының қатысуы, мемлекеттік-жеке әріптестік, шекті тарифтер. Аралас шешімдер де болуы мүмкін. Бір нәрсе анық: жасыл энергетика қомақты инвестицияларды қажет етеді.
Таза ауа үшін ақша төлеу керек.
Алматы үшін табиғи газ екібастұз көмірінен біршама қымбат отын. Егер шартты отын түрінде есептеп, салыстырар болса, оның құны қазіргі уақытта көмірдің бағасынан 2,3 есе жоғары. Алматының тұтынушылары үшін жылу энергиясының соңғы тарифі оны өндіруге, жеткізуге, бірнеше компаниялар арасында бөліп-таратуға жұмсалатын шығындарды есептеп барып құралады.
Бірақ ТЭН-де тарифтің өзі емес, ЖЭО-2-нің шығандарын өзгерту тарифтерге қалай әсер ететіні бағаланды. Құжатта станцияны газға көшіру оның тарифтеріне және Алматының тұтынушыларын жылумен қамтамасыз ету қызметіне қалай әсер ететіні көрсетілді.
ЖЭО-2-ні газға көшіру жобасы іске асырылғаннан кейін мынадай алгоритм айқындалды:
өзіндік құндағы отынның үлесі 2,2 есе ұлғаяды.
жылу энергиясын өндірудің өзіндік құны 1,6 есе ұлғаяды.
«АлЭС» АҚ-да жылу энергиясын өндірудің есептік тарифі 30-40%-ке ұлғаяды.
тұтынушылар үшін жылу энергиясының есептік тарифі 20-25%-ке ұлғаяды.
ЖЭО-2-ден басқа барлық жылу көздері 2020 жылғы көрсеткіштер деңгейінде ескерілген.
Жобаны келісудің және бекітудің қандай кезеңдері алда тұр?
2020 жылғы қазан-қарашада қоғамдық тыңдаулар өткізіледі.
Содан кейін ТЭН мемлекеттік сараптамаға келісуге жіберіледі.
Мемлекеттік сараптаманың қорытындысы негізінде ТЭН-ді тапсырыс беруші – «Самұрық-Энерго» АҚ бекітеді.
Жобаны аяқтаудың шынайы мерзімі қандай?
Алматы қаласының жұртшылығы мен әкімдігінің пікірін ескере отырып, қазіргі уақытта станцияны газға түбегейлі көшіру мерзімін қысқарту шаралары қолға алынуда. Бұрын хабарланғандай, бекітілген жоспарға сәйкес ЖЭО-2-ні толық жаңғырту 2029 жылы аяқталады деп жоспарланған болатын. Дегенмен, станциядағы 8 қазандық агрегатты газға көшіру кезең-кезеңімен іске асырылатынын атап өту қажет. Бұл – 2025 жылдан бастап ЖЭО-ның бір бөлігі газға көшіріледі деген сөз.
Алматының энергетикасы «жасылдана» түсуде.
«АлЭС» АҚ өз нысандарының экологиялығын арттыру жолында жүйелі әрі дәйекті жұмыс жүргізуде. Бірнеше факті:
2013 жылға қарай компанияға қарасты жылу станцияларының барлық қазандық агрегаттары күлді ұстау мүмкіндігі 99,2% - ЖЭО-1-де, 99,5% - ЖЭО-2-де және ЖЭО-3-те жаңа үлгідегі эмульгаторлармен жабдықталды;
бұл АлЭС-тің органикалық емес шаң-тозаң бойынша жиынтық шығарындыларын 2007 жылы 19 мың тоннадан 2019 жылы 8 мың тоннаға дейін азайтуға мүмкіндік берді;
азот қышқылы шығуын азайту және табиғатты қорғау мақсатында компанияның үш ЖЭО-сында негізгі және қосалқы жабдықты жөндеу жұмыстары жүргізілді;
ЖЭО-1 2017 жылы 100% газға көшірілді;
«АлЭС» АҚ-ның жиынтық шығарындылары 2007 жылы 68 мың тоннадан 2019 жылы 49 мың тоннаға дейін азайтылды, бұл 27%-ті құрайды;
ЖЭО-3-ті газға көшіру бойынша алдын-ала ТЭН әзірлене бастады.
«АлЭС» АҚ «Самұрық-Энерго» АҚ-мен, еліміздің өзге де ірі кәсіпорындарымен, ҚЭҚ және Kazenergy қауымдастығымен бірлесе отырып, ҚР жаңа Экологиялық кодексін, сондай-ақ ең үздік әрі қолжетімді технологиялар жөніндегі анықтамалықты әзірлеу жөніндегі жұмыс тобына қатысады.
Алғашқы қадам жасалды. Кезек кімдікі?
ЖЭО-2 станциясын газға көшіру Алматы компаниясының қаладағы және өңірдегі экологиялық ахуалды жақсарту жөніндегі алғашқы және маңызды қадамы болды. Алайда, ЖЭО-2-нің шығарындылары экологтардың соңғы деректері бойынша барлық шығарындылардың 30%-тін ғана құрайды. Үйлерді және моншаларды жылыту үшін көмірді, резинаны және өзге де тиімсіз отынды пайдаланатын жеке меншік сектор атмосфераны ластауға айтарлықтай үлесін қосуда. Бұған автокөлік пен өзге де жылу көздерін қосыңыз, сонда олардың үлесі 70% болмақ.
Экологияны жақсарту бағытында олардың қайсысы энергетиктердің соңынан ереді екен?
Анықтама:
Алматы ЖЭО-2 – Қазақстандағы электр және жылу энергиясын қатар өндіретін аса ірі жылу станциясы. Станция Алматы қаласын жылу және электр энергиясымен қамтамасыз етеді (жаз кезінде 100% ыстық су және 50% электрэнергиясы, жыл бойы «Алматы электр станциялары» АҚ өндірген). ЖЭО-2-нің белгіленген электрлік қуаттылығы 510 МВтты, жылулық қуаттылығы - 1411 Гкал/сағатты құрайды.
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы аса ірі электр энергетикалық холдинг, акцияларының 100%-ы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі. 2007 жылы құрылған. Жұмысының негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергия және көмір өндіру кәсіпорындары, соның ішінде: «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д. Қантаев атындағы Мойнақ су электрстанциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. кіреді.
Оңтүстік мегаполистегі жылудың және электр энергиясының негізгі көзі саналатын Алматы ЖЭО-2 толығымен газға көшіріледі. Бұл туралы бүгінде қоршаған ортаға тигізетін әсерді мейлінше азайту бойынша жұмыс жүргізіп отырған «Самұрық-Энерго» АҚ-да айтылды.
Сайып келгенде, Алматы қаласының экологиясын жақсарту ісінде маңызды қадам жасалуды, өйткені атмосфералық ауаның сапасына жұмысы кері әсер ететін нысандар қалада баршылық (автокөлік, қоғамдық көлік және жеке сектордың ауаға зиянды шығарулары, жылу мен энергияны көмірмен істеу арқылы өндіретін өзге де кәсіпорындар). Оның үстіне, қаланың алдында көгалдандырумен, жел режимін ескере отырып құрылыс жүргізумен, отынның сапасымен және т.б. байланысты мәселелерді шешу тұр.
ЖЭО-2-ні жаңғыртудың көптеген нұсқалары қарастырылды. «АлЭС» АҚ-ның тапсырысы бойынша бұл жұмысты энергетика саласында құрылыс жүргізудің 60 жылдық тарихына ие, жылу энергетикасы саласындағы жобаға дайындық және жобалау жұмыстарының кең ауқымын атқаратын «ҚазЭнергоөнеркәсіптікҒЗЖІ» жобалау институты жүргізді.
ЖЭО-2-ні табиғи газ жағуға көшіру атмосфераға зиянды заттар шығаруды азайтудың және станция әсерін тигізетін зонада ауаның сапасын жақсартудың ең тиімді жолы екені еш күмәнсіз. Сол арқылы атмосфераға ластаушы заттар шығарудың жылдық саны 80%-тен астамға қысқарады.
Қазіргі уақытта «Самұрық-Энерго» АҚ тарифтік салмақтың мейлінше төмендеуі міндетті түрде қамтамасыз етілуін және жобаның толық ақталуын ескере отырып, оны қаржыландырудың тиімді көздері мен қаржыландыру тәсілдерін тарту бойынша жұмысты жалғастыруда. Осылайша, компания жылу және электр энергиясының негізгі тұтынушылары болып табылатын қала тұрғындарының барлық мүдделерін ескереді.
Анықтама:
Алматы ЖЭО-2 – Қазақстандағы электр және жылу энергиясын қатар өндіретін аса ірі жылу станциясы. Станция Алматы қаласын жылу және электр энергиясымен қамтамасыз етеді. ЖЭО-2-нің белгіленген электрлік қуаттылығы 510 МВтты, жылулық қуаттылығы - 1411 Гкал/сағатты құрайды.
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы аса ірі электр энергетикалық холдинг, акцияларының 100%-ы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі. 2007 жылы құрылған. Жұмысының негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергия және көмір өндіру кәсіпорындары, соның ішінде: «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д. Қантаев атындағы Мойнақ су электрстанциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. кіреді.
2-ЖЭО Қазақстанның ең ірі жылу электр орталығы болып табылады. Бұл электр станциясы құрастырылу жағынан ерекше. Сейсмикалық қауіпсіздік деңгейін арттыру мақсатында станция 12 метр тереңдікке тереңдетілді. Станцияда елімізде алғаш рет сейсмикалық орындаудағы бу өнімділігі сағатына 420 тонна қазандық агрегаттары іске қосылды.
2-ЖЭО энергетикалық қазандары бекітілген жобалық шешімдерге сәйкес, көмір мен мазутпен жұмыс істейді. Қазіргі таңда станция оны газға ауыстыруды көздейтін жаңғыртуға дайындалуда.
2-ЖЭО орнатылған электр қуаты - 510 МВт, жылу қуаты - 1411 Гкал/сағ. Орташа жылдық өндіру-2,7 млрд кВт / сағ электр энергиясы және 3,2 млн Гкал жылу энергиясы. 2-ЖЭО стратегиялық маңызды объект болып табылады, өйткені ол Алматы қаласын жылу және электр энергиясымен қамтамасыз етеді (жазғы кезеңде 100% ыстық сумен және жыл бойы 50% «АлЭС» АҚ өндірісінен электр энергиясымен қамтамасыз етеді).
2-ЖЭО арқылы энергетиктердің бірнеше ұрпағы өтті. Оның алғашқы директоры Евгений Волков болды. Кейіннен станцияны 9за0 жылдар бой Қапыш Петр, Кравцов Валентин, Оразбаев Бірлік, Календарев Ахат, Төтебаев Серік, Сабырқұлов Бисембек, Салимов Фазоил басқарды. Қазір 2-ЖЭО-ны Шанлақбаев Асхар басқарады. 40 жыл бұрын станцияға электр цехының аға кезекші электр монтері Мұхамед-Рахимов Нұрлан келді.
Қазіргі таңда ол «Алматы электр станциялары» АҚ басқарады.
Қазір де тұтынушыларды үздіксіз энергиямен жабдықтауды станцияның кәсіби персоналы қамтамасыз етеді, онда тәжірибелі энергетиктермен қатар болашағы зор жастар да жұмыс істейді. - Біз 2-ЖЭО-де қызмет ететін энергетиктердің аға буыны мен жас қызметкерлерімізді мақтан тұтамыз,-дейді «АлЭС» АҚ Басқарма Төрағасы Нұрлан Мұхамед-Рахимов. - Еліміздің жоғары оқу орындарының үздік түлектерін жұмысқа шақырып, ертеңгіге алаң болмау үшін, саналы, дарынды ұрпақ сабақтастығына ерекше көңіл бөлеміз. Осылайша жастарға жол көрсетіп, тәлім –тәрбие берсек, келер ұрпаққа берері мол кәсіби мамандар болатынына кәміл сенемін.
2-ЖЭО: тарихының бастауы
1980 жылы 26 тамызда Алматы 2-ЖЭО бірінші энергоблогының қазандығында алау жағылды
1980 жылы 26 тамызда Алматы 2-ЖЭО-нің көрінісі: ауыр мұнара крандарыны, шаң іздерін қалдырған тиелген жүк машиналары болашақ цехтар мен қызметтерге құрылыс материалдарын жеткізді. Ал 26 тамыз күні жаңа елордалық жылу электр орталығының тарихындағы алғашқы жұмыс күні ерекше болды. Кешке қарай қазандық агрегатына құрылысшылар, монтажшылар, т.б. жұмысшылар жиналды. Іске қосу бастығы, қабылдау комиссиясының төрағасы, «Алмаатаэнерго» АБ басқарушысы Жакутов Айтқали Жақұтұлы іске қосуға рұқсат беру туралы журналға соңғы жазба жасап, Алматы 2-ЖЭО бас инженері Виктор Андреевич Тюсинге қазандықты ерітуге өкім берді.
№1 қазандық агрегатын еріту кезінде алауды жағудың құрметті құқығын «Алмаатагрэсстрой» басқармасының кешенді бригадаларының бригадирлері, станция құрылысы басталған кезде бетонның бірінші текше метрін салуға қатысушылар – Амадье Асанов, Степан Пола, ағаш ұстасы Кирилл Бухарев, электр дәнекерлеуші Вера Долгополова, Покровский монтаждау басқармасының бригадирі Эрик Вихту, трест монтаждау басқармасының бригадирлері Брий Пласин мен Виктор Огородников алды.
23.00 қазандық агрегатының алғашқы алауы жағылды. Қазандықтың оттығында өрт шыққанына төрт сағат өтті. Қазандық агрегатының құбыр желісі аса берік құбырларының километрлері күш алуда. Өздігінен жазғыштар басқару қалқанында жүздеген құрылғылар металл беттерін жылыту жылдамдығы мен қысым температурасы туралы алғашқы ақпараттарды тіркеп отырды…
Уақыт түн ортасы, бірақ құрылыс жұмысын жалғастырды: екінші ауысымның құрылысшылары жұмыс істеді, дәнекердің ұшқыны, ал қазандық цехында қазандықтың аға машинисі Валерий Вержук, қазандық цехының ауысым бастығы Рудольф Вольф, станция ауысымының бастығы Владимир Сергеевте қызу жұмыс үстінде. Олар сағат сайын жабдықтар мен жабдықтардың қалыпты жұмысын хабардар етіп отырды.
Күрделі емтиханнан өтті: машиналар өздерінің сенімділігін көрсетті, мамандардың тәжірибесі мен білімі тәжірибеде расталды. Осылайша, жаңа жылу электр орталығы 1980 жылы 26тамызда өмірге жолдама алды.
Бүгін біз Алматы 2-ЖЭО-нің 40 жылдық мерейтойын атап өтудеміз. Бұл Қазақстандағы электр және жылу энергиясын аралас өндіру бойынша ең ірі жылу станциясы. 2-ЖЭО Алматы қаласын жылу және электр энергиясымен қамтамасыз етеді (жазғы кезеңде 100% ыстық сумен жабдықтау және 50% жыл бойы "Алматы электр станциялары"АҚ өндірісінен электр энергиясымен қамтамасыз етеді).
Қазір ЖЭО-2 жыл сайын 2,7 млрд кВт / сағ электр энергиясын және 3,2 млн Гкал жылу энергиясын өндіреді, ал алдымен станцияның іске қосылуы 78,5 млрд кВт / сағ электр энергиясын және 102,8 млн Гкал жылу энергиясын өндіреді.
«Самұрық-Қазына» АҚ мен «Самұрық-Энерго» АҚ тең акционерлері болып табылатын «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ жалпы сомасы шамамен 100 млрд. теңге болатын шетел валютасындағы барлық міндеттемелерін қайта қаржыландырды. Осылайша, станция валюталық қатердің бетін толығымен қайтарып, болуы ықтимал курстық шығындарды жойды.
Бұл іс-шара ел экономикасының долларға байланыстылығы деңгейін төмендету, Қазақстанның валюталық міндеттемелері мен сыртқы қарыздарын азайту жөніндегі мемлекеттің саясатын қолдау аясында өткізілді. Қайта қаржыландырудың көзі – Қазақстанның аса ірі банкі – «Қазақстанның Халық Банкі» АҚ.
Бұл мәмілені іске асыру Екібастұз ГРЭС-2-ге валюталық қатерді толығымен жоюға, сыйақы мөлшерлемесін бекітуге, кепілдегі жылжитын және жылжымайтын мүлкін толығымен босатып алуға мүмкіндік берді, соның арқасында 1 млрд.теңгеден астам жыл сайынғы ілеспе шығыстар оңтайландырылды.
Қосымша мәміле ұлттық валютада бекітілген ұзақ мерзімді қарыз есебінен қорландыру шарттарын жақсартуға және қаржыландыру құрылымын оңайлатуға мүмкіндік берді.
Анықтама:
«Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ – инвестициялық холдинг, миссиясы – Қазақстан Республикасының ұлттық әл-ауқатын арттыру және келешек ұрпақтар үшін ұзақ мерзімді тұрақтылықты қамтамасыз ету. 2008 жылы құрылған. Жалғыз акционері – Қазақстан Республикасының Үкіметі. «Самұрық-Қазына»АҚ компаниялары тобына мұнай-газ, көлік-логистика секторларының, химия және атом өнеркәсібінің, тау-кен металлургиясы кешенінің, энергетика саласының кәсіпорындары кіреді.
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы аса ірі электр энергетикалық холдинг, акцияларының 100%-ы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі. 2007 жылы құрылған. Жұмысының негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергия және көмір өндіру кәсіпорындары, соның ішінде: «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д. Қантаев атындағы Мойнақ су электрстанциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. кіреді.
«Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ – белгіленген қуаттылығының көлемі 1000 МВт болатын қазақстандық энергетикалық кәсіпорын, ол әрқайсысының қуаттылығы 500 МВтты құрайтын екі энергия блогі арқылы күлі көп екібастұз көмірінен электр энергиясын өндіреді. Екібастұз қаласында орналасқан. «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ мен «Самұрық-Энерго» АҚ тең акционерлері болып табылады.
____________________________________________
«Самұрық-Энерго» АҚ Үкіметпен байланыс және коммуникациялар офисі.
Тел: (7172) 55-30-62; Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған, оны қарау үшін Сізде Javascript қосылған.
Қазақстанда жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) саласындағы жаңа екі жоба іске асырылуда. Бұл жерде сөз «Самұрық-Энерго» АҚ-ға қарасты компаниялар құрылысын бастаған Алматы және Ақмола облыстарындағы жел электр станциялары (ЖЭС) туралы болып отыр.
«Келешекте 300 МВт-ға дейін кеңейте отырып, Шелек дәлізінде қуаты 60 МВт жел электр станциясын салу» жобасы Алматы облысының Еңбекшіқазақ ауданында іске асырылуда. Станция жиынтық қуаты 60 МВт болатын 24 жел энергетикалық қондырғыдан, қосалқы станциядан және электр беру желілерінен тұрады. Нысанның өндірістік алаңында құрылыс-монтаж жұмыстары басталды. Жобаны «Самұрық-Энерго» АҚ-ның құрамындағы «Энергия Семиречья» ЖШС жүргізуде. ЖЭС-тің құрылысы кезінде 300 жұмыс орнын, ал станция пайдалануға берілгеннен кейін тұрақты түрде 14 жұмыс орнын ашу көзделген. ЖЭС жылына 225 750 мың кВтсағ. электр энергиясын өндіреді деп күтілуде. Компания мамандарының сөзінше, жел энергетикалық қондырғыларын суық континенталдық климат (–30…+43 С), сейсмикалық белсенділігі 10 балл және желдің жылдамдығы – II класс жағдайында пайдалануға болады. Жел турбиналары IEC 61400-series «Жел турбогенераторлық жүйелері» халықаралық стандарттарына сәйкес келетін техникалық және экологиялық қасиеттерге ие.
Екінші жел электр станциясы Ақмола облысындағы Ерейментау қаласының маңында орналасқан. Ол жердегі желдің әлеуетін ескере отырып, станцияның алаңында германдық «ENO Energy GmbH» фирмасы жасап шығарған. әрқайсысының қуаты 4,8 МВт және белгіленген жиынтық қуаты 50 МВт болатын 11 ЖЭҚ орнату жоспарланған. Нысанның құрылысы оған осы уақыт ішінде жергілікті тұрғындардан 100 адамды жұмысқа тартуға мүмкіндік береді. Пайдалану кезінде станцияға 16 адам қызмет көрсететін болады. Жобаны «Самұрық-Энерго» холдингіне қарасты, жаңартылатын энергия көздерін пайдалана отырып, электр энергиясын өндіруге маманданған «Ereymentau Wind Power» ЖШС іске асыруда.
Сарапшылардың бағалауынша, Қазақстанның жаңартылатын көздерді пайдаланудағы әлеуеті зор, және де, атап өтілгендей, «жасыл» энергетикаға көшу, «жасыл» технологияларды енгізу – бұл жаһандық экономиканың өсіп келе жатқан векторы.
Мәселен, Алматы облысында, «Самұрық-Энерго» мамандарының бағалауынша, электр энергиясының негізгі көздері – Алматы ЖЭО-лары, Қапшағай және Алматы СЭС-інің каскадтары, Есік СЭС-і, Мойнақ СЭС-і, Қаратал СЭС-і. Өзінде өндіруші қуат көздері жетіспегендіктен, облыстың электр энергиясына деген қажеттілігі қолда бар энергия көздерімен 50%-ке ғана жабылады. Жел энергиясы ресурстарының әлеуеті жоғары өңірде ЖЭК-тің кезекті нысанын пайдалануға беру, қоршаған ортаға тигізетін әсерін неғұрлым азайта отырып, электр энергиясына деген тапшылықты ішінара шешуге мүмкіндік береді.
Еске сала кетейік, «Самұрық-Энерго» АҚ-ның ЖЭК нысандары – күн электр станциялары (КЭС), жел электр станциялары (ЖЭС), биогаз станциялары (БГС), шағын СЭС-тер 2019 жылы 342,5 млн. кВтсағ. электр энергиясын өндірді, бұл Қазақстан Республикасында ЖЭК-терді пайдалана отырып өндірілген электр энергиясының жалпы көлемінің 14,3%-тін құрайды, ал компанияның «таза» электр энергиясын өндірудегі (КЭС, ЖЭС, шағын және ірі СЭС-тер) 2019 жылғы үлесі 2018 жылмен салыстырғанда 1,2%-ке ұлғайып, 2 924,2 млн. кВтсағатты құрады.
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы аса ірі электр энергетикалық холдинг, акцияларының 100%-ы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі. 2007 жылы құрылған. Жұмысының негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергия және көмір өндіру кәсіпорындары, соның ішінде: «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д. Қантаев атындағы Мойнақ су электрстанциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. кіреді.
Трансформацияның жобалар портфелін жаңарту – бұл үздіксіз жетілдіру процесі. Жыл сайын оның мазмұны компания қажеттіліктерін ескере отырып жаңартылады.
"Самұрық-Энерго" АҚ-да Жаңғырту жөніндегі кеңейтілген кеңестің (ЖКК) онлайн-отырысы өтті. Оған "Энергетика" секторы активтерді басқару дирекциясы, "Самұрық-Қазына" АҚ Қорының Цифрландыру офисінің өкілдері, Стратегиялық дамыту жөніндегі басқарушы директор Лязат Боранқұлова, сондай-ақ Стратегиялық дамыту департаментінің директоры Марал Шашкенова, энергия холдингі ЕТҰ-ларының бірінші басшылары, Корпоративтік орталықтың басқарушы директорлары және әлеуетті жобалар мен іс-шаралардың басшылары қатысты.
Жаңғырту жөніндегі кеңестің отырысын "Самұрық-Энерго" АҚ Басқарма Төрағасы Бақытжан Жоламанов ашты: «Негізгі назар өндірістік міндеттерді шешуге, "төменнен-жоғарыға" қағидаты бойынша идеялар мен ұсыныстарды жинақтау тактикасын қолдануға бағытталды, бұл компаниялар тобы ЕТҰ-ларының өзекті қажеттіліктерін анықтауға көмектесті. Осылайша, бүгін біз бастамалардың қысқа тізімін қалыптастырдық».
Жарты жыл бойы портфельді жаңарту бойынша дайындық жұмыстары барлық ЕТҰ-лармен қарым-қатынасты, идеялар мен ұсыныстарды жинақтау арналарын кеңейтуді, 60-тан астам әлеуетті жобалар мен іс-шаралардың орындылығы мен экономикалық тиімділігін талдауды қамтыды.
"Іріктеуден" 15 жоба өтті, олар Жаңғырту жөніндегі кеңес мүшелерінің қарауына шығарылды. Талқылау мен дауыс беру нәтижесінде Жаңартылған жобалар портфелінің 10 бизнес-ұсынысын кейіннен іске асыру үшін бюджет пен басқа да ресурстарды бөлу мүмкіндігін қарастыру туралы шешім қабылданды. Қалған бес жобаны Цифрлық трансформация бағдарламасынан тыс жүзеге асыру жоспарланады.
"Бірқатар жобалар цифрлық технологиялар саласындағы озық шешімдерді қамтиды және өндірістік тиімділікті арттыруға бағытталған. Пандемияға байланысты жағдай қызметтерді автоматтандыруды, қағазсыз айналымды қамтитын Жобалар портфелінің мазмұнына да әсер етті. Біз қарауға ұсынған жобалар мен іс-шаралар стратегиялық мақсаттарға қол жеткізуге, компанияның құнын арттыруға және операциялық шығындарды азайтуға бағытталған", - деп атап өтті отырыс барысында "Самұрық-Энерго" АҚ Бизнесті трансформациялау жөніндегі басқарушы директоры Еділ Копенов.
Еділ Копенов "Самұрық-Энерго" АҚ ЕТҰ-ларының басшыларын жобаларды іске асыруға белсенді қатысуға, ол үшін ресурстар бөлуді қарауға және жобалық басқару әдіснамасын ұстануға шақырды: "КО деңгейінде де, ЕТҰ деңгейінде де Портфельді басқару құрылымының нұсқаларын қарауға ұсынуды сұраймын».
Энергия холдинг құрылымына кіретін кәсіпорындардың бірінші басшыларына Жаңғырту жөніндегі кеңес шешімдерінің орындалуын бақылау және пысықталған қаржы-экономикалық модельдерге сәйкес бюджеттерді дайындау тапсырылды. Қазан айында «Самұрық-Энерго» АҚ Директорлар кеңесінің жобалар портфелін келісуі жоспарланады.
Трансформациялау бағдарламасы жобасының мақсаты - өндірістегі жарақаттану көрсеткішін 30%-ғаазайту.
6 мыңнан астам адам жұмыс істейтін «Алматы электр станциялары» АҚ (АлЭС), «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ (АЖК) және «Samruk Green Energy» ЖШС (SGE) «Самұрық-Энерго» АҚ Трансформациялау бағдарламасының кешенді қауіпсіздігін басқарудың жаңа моделін ендіру жобасының үшінші толқынының периметріне кірді. Жаңа тәсілдер қауіпсіздік мәдениетін көтеруге және оқыс оқиғаларды болдырмау арқылы жұмыс орындарындағы жарақаттануды азайтуға бағытталған.
«Кешенді қауіпсіздікті басқарудың жаңа моделін ендіру» жобасын іске асыруды бастау туралы «Самұрық-Энерго» АҚ ЕТҰ энергетикалық холдингінің еңбек қауіпсіздігі мәселелеріне жауап беретін топ-менеджерлері мен желілік басшыларының қатысуымен өткен старттық онлайн-отырыста жарияланды.
«Мен еңбек қауіпсіздігі мәселелерінің басымдығын атап өткім келеді. Бұл жоба «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ»АҚ Басқарма төрағасы Ахметжан Есімовтің ерекше бақылауында. «Самұрық-Энерго» АҚ жобасының демеушісі сонымен қатар бірінші басшы - Басқарма Төрағасы Бақытжан Жоламанов », - деді Жобаның тең демеушісі, Бизнесті трансформациялау жөніндегі басқарушы директор Еділ Көпенов.
Жоба электр станцияларының қызметкерлеріне қауіпсіздік ережелерін сақтауға деген көзқарасты өзгертуге, сана деңгейін көтеруге және ескірген көзқарастарды өзгертуге көмектесетін жаңа стандарттар мен практикалық құралдарды енгізуді қамтиды.
Тәжірибе көрсеткендей, тәуекелдердің алдын алу бойынша жұмыс өндірістегі жазатайым оқиғалардың алдын алуға мүмкіндік береді. 2020 жылдың бірінші жартыжылдығында «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы бойынша 6 жазатайым оқиға тіркелді. Егер 2019 жылдың дәл осы кезеңінде кәсіпорындарда 7 қайғылы оқиға орын алған болса, оның 1-еуі өлімге әкеліп соқтырған жағдай еді. 2019 жылдан бастап оқиғаларды тіркеудің ашық жүйесі енгізілді, оның аясында жарақаттануға әкеп соқпаған ықтимал қауіпті оқиғалар тіркеліп, тексерілуде. Сонымен қатар жазатайым оқиғаларды жасырғаны үшін жауапкершілік күшейтілді, ал ықтимал қауіпті жағдайларды хабарлағаны үшін ақшалай ынталандыру қарастырылды. 2020 жылдың 1 жартыжылдығында 16 ықтимал қауіпті оқиға тіркеліп, тексерілді. Өткен жылдың дәл осы кезеңінде 23 оқиға тіркелді.
2020 жылдың І жартыжылдығындағы оқиғалар
2019 жылдың І жартыжылдығы
2020 жылдың І жартыжылдығы
Оқиғалар Жазатайым оқиғалар Өлімге әкеп соқтырған жағдайлар
Жоба жетекшісі, «Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау» департаментінің директоры Төлеген Максиловтің айтуынша, жоба жүзеге асырылғаннан кейінгі үш жылдың ішінде кәсіпорындардағы жарақаттану деңгейін 30 %-ға азайту жоспарланып отыр.
«Өндірістегі ықтимал қауіп-қатерлерге сапалы талдау жасау қажет. Жұмыста бюрократиялық көзқарас болмауы керек. Есеп берудің ашық жүйесін енгізу, өндірістік қауіпсіздік мәселелеріне белсенді көзқарас – жобаны іске асырудағы маңызды міндеттер», - деді Төлеген Максилов.
2019 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ Корпоративтік орталығында, «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС-да, «Мойнақ ГЭС» АҚ-да, «Шардара ГЭС» АҚ-да кешенді қауіпсіздікті басқарудың жаңа моделін енгізу бойынша жобаның бірінші толқыны аяқталды. 2020 жылдың соңына дейін бұл жобаның екінші кезеңі «Бірінші жел электр станциясы» ЖШС мен «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ-да жүзеге асырылады.
«Алатау Жарық Компаниясы» АҚ және «Самұрық-Энерго» АҚ ұжымы «АЖК» АҚ-ның Режимдер және теңгерімдер жөніндегі атқарушы директоры Абдрахманов Алтай Аймұхаметұлының қайтыс болуына байланысты туған-туыстарына қайғырып көңіл айтады.
Біздің құрметті әріптесіміз, ұстаз және тәлімгер Абдрахманов Алтай Аймухаметұлы 63 жасында осы әлемді тастап кете барды. Оның қазасы - бүкіл компания үшін орны толмас өкініш екені анық.
Алтай Аймұхаметұлы «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ-да 40 жылдан астам уақыт еңбек етті.
Еңбек жолын 1978 жылы Жамбыл тарату тораптары кәсіпорнының электр монтері қызметінен бастаған.
1980 жылдан бастап 2001 жылға дейін релелік қорғау және автоматтандыру қызметінің инженері, кезекші инженер, жедел-диспетчерлік қызмет бастығының орынбасары және кейін сол қызметтің бастығы болып жұмыс істеді.
2001 жылдан 2003 жылға дейін «АПК» АҚ-да жедел жұмыс жөніндегі менеджер болып қызмет атқарды.
2003-2012 жылдар аралығында компанияның басқарушы құрамында басшылық қызметтерде болды және 2014 жылғы қазаннан бастап қазіргі уақытқа дейін «АЖК» АҚ-ның Режимдер мен теңгерімдер жөніндегі атқарушы директоры лауазымында еңбек етіп жүрді.
Алтай Аймұхаметұлы еңбек жолын электр монтері лауазмынан бастап Компанияның атқарушы директоры лауазымына дейін қажырлы еңбегі мен өз ісіне деген адалдығы арқасында жетті. Ол бір өңірдің ғана емес, жалпы еліміздің электр энергетикасының дамуына зор үлесін қосты.
А.А.Абдрахманов жаңадан салынған және қайта құрылымданған 35кВ және одан жоғары қосалқы станцияларды, «Қоянкөз», «Ерменсай», «Бесағаш» 220кВ-ҚС-ны, «Медеу-Новая», «Шымбұлақ», «Южная», «Геологострой», «КазГУ-Новая» және т.б. 110кВ-ҚС-ны ("АЖК" АҚ-ның 32-ден астам қосалқы станцияларын) пайдалануға беру кезіндегі жұмыстарға белсене қатысты. Сондай-ақ, ол Ресей мен Орта Азия елдерінің мемлекетаралық электр энергиясының ағындарын реттеу жөніндегі жұмыс тобының мүшесі болатын. Осы жұмыстың нәтижесі ретінде 2012 жылы қабылданған, жиілік пен қуатты реттеу жөніндегі мемлекетаралық келісімді айтуға болады, бұл Қазақстанның энергетикалық қауіпсіздігін арттыруға мүмкіндік берген еді.
Елеулі табыстары үшін жоғары мемлекеттік наградалармен лайықты марапатталды: «Құрмет» ордені, «ҚР Тәуелсіздігіне 25 жыл» медалі, Энергетика министрлігінің Құрмет грамотасы берілді. «ТМД еңбек сіңірген энергетигі», «ҚЭҚ еңбек сіңірген энергетигі», «2017 жылдың үздік инженері» құрметті атақтарын беру – оныың энергетика саласын дамытуға қосқан қомақты үлесін мойындау болып табылады. Сондай-ақ, 2018 жылы оның есімі «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ-ның Құрмет кітабына енгізілді.
Алтай Аймухаметұлының айрықша ерекшелігі – оның еңбекқорлығы мен кәсібилігінде еді. Ол өзі жаны жайсаң, мейірімді және елгезек жан еді, әрқашан әріптестеріне ерекше ықыласын білдіретін, ал жас қызметкерлер үшін құрметті тәлімгер болатын.
Осындай ауыр қазаға байланысты оның отбасына және туыстарына қайғырып көңіл айтамыз.
