«Самұрық-Энерго» АҚ Екібастұз энергия кешені Қазақстанның энергетика саласының үш маңызды кәсіпорнын – «Б. Нұржанов атындағы Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС-ны, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ және «Богатырь Көмір» ЖШС-ны қамтиды.

Осы күндері «Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма Төрағасы Серік Түйтебаев жұмыс сапарымен осы компаниялардың өндірістік алаңдарын аралады.

Қазақстандағы ірі электр энергетикалық холдингтің басшысы кәсіпорындардың ағымдағы қызметімен, электр станцияларының негізгі және қосалқы жабдықтарының техникалық жай-күйімен танысты. Энергетик мамандар 2022/2023 жж күзгі-қысқы жылыту кезеңінен өту жағдайындағы станциялардың жұмысын, сондай – ақ инвестициялық жобалардың іске асырылу барысын  арнайы тақырып етіп талқылады. Өздеріңіз білетіндей, «Самұрық-Энерго» АҚ Екібастұз ГРЭС-1-дің 8 энергия блогының соңғысын қалпына келтіруде және Екібастұз ГРЭС-2-де жаңа энергия блоктарын салу бойынша жобалау алдындағы жұмыстарды жүргізуде.

Маңызды жобалардың қатарында осы жылдың жазында «Богатырь Көмір» ЖШС-ның «Богатырь» кесігінде көмір өндірудің циклдық-ағындық технологиясының іске қосылуы да бар. Жаңа технология кәсіпорынның жобалық қуатын жылына 50 млн тоннаға дейін арттырады.  Сонымен қатар, ол өнімнің сапалық сипаттамаларын жақсартады, теміржол вагондарына көмір тиеудің салмақтық дәлдігін қамтамасыз етеді және көмір тиеу кезінде вагондардың айналым уақытын үш есеге қысқартады.

«Самұрық-Энерго» АҚ энергия өндіруші ұйымдарының электр энергиясын өндіру көлемі 2022 жылғы қаңтар-желтоқсан айларында 35 884,4 млн.кВтсағ құрады. 2021 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда электр энергиясын өндіру көлемі 275,1 млн. кВтсағ. Ұлғайды  немесе 0,8% құрады. Бұл туралы Компанияның сайтына орналастырылған Қазақстандағы 2022 жылғы қаңтар – желтоқсан айларындағы электр энергиясы мен көмір нарығына жасалған талдамалық есепте айтылды.

Жасалған талдауға сәйкес, жалпы алғанда ҚР барлық электр станциялары Жүйелік оператордың деректері бойынша 2022 жылғы қаңтар-желтоқсанда 112 865,9 млн.кВтсағ. электр энергиясын өндірді, бұл 1 582,0 млн. кВтсағ-ға немесе 2021 жылғы ұқсас кезеңнен 1,4% - ға аз. Қазақстан БЭЖ-нің Солтүстік аймағы бойынша өндірістің азаюы байқалды.

Көрсетілген кезеңде республика бойынша электр энергиясын тұтыну динамикасында 2021 жылғы көрсеткіштермен салыстырғанда 945,7 млн. кВтсағ немесе 0,8% - ға төмендеу байқалды.

Есеп деректеріне сүйенсек, Қазақстанда 2022 жылғы қаңтар-желтоқсанда 113 931,4 мың тонна тас көмір өндірілді, бұл 2021 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 2% - ға артық.

2022 жылғы 12 айда «Самұрық-Энерго» электр энергетикалық холдингінің құрылымындағы көмір өндіруші компания «Богатырь Көмір» ЖШС 42 473,2 мың тонна өндірді, бұл 2021 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 4,8% - ға аз (44 632 мың тонна).  2022 жылғы қаңтар-желтоқсанда сатылған көмір 42 409,4 мың тоннаны құрады, оның ішінде ҚР ішкі нарығына 32 324,9 мың тонна және экспортқа (РФ) – 10 084,5 мың тонна сатылды.

ЖЭК (күн электр станциялары, жел, биогаз қондырғылары, шағын ГЭС) пайдалану бойынша Қазақстандағы объектілердің электр энергиясын өндіру көлемі 2022 жылғы қаңтар-желтоқсанда 4 642,7 млн. кВтсағ құрады. 2021 жылғы қаңтар- желтоқсанмен салыстырғанда (4163,6 млн.кВтсағ) өсім 854,2 млн. кВтсағ немесе 20,5% құрады.

«Самұрық-Энерго» АҚ ЖЭК (СЭС, ЖЭС, шағын ГЭС) нысандарының электр энергиясын өндіруі 2021 жылғы қаңтар-желтоқсанда 417,5 млн.кВтсағ құрады, бұл 2021 жылғы ұқсас кезеңмен (310,2 млн. кВтсағ) салыстырғанда 34,6% - ға жоғары. «Самұрық-Энерго» АҚ ЖЭК электр энергиясының үлесі 2022 жылғы қаңтар-желтоқсанда ҚР-да ЖЭК объектілері өндіретін электр энергиясы көлемінің 8,3%  құрады, ал 2021 жылы бұл көрсеткіш 7,5% құраған болатын.

Қазақстандағы Электр энергиясы мен көмір нарығын талдаудың 2021 жылғы қаңтар – желтоқсан аралығындағы толық ақпаратымен мына сілтеме бойынша танысуға болады: https://www.samruk-energy.kz/kz/press-center/analytical-review

Алматы ЖЭО-2-ні газға ауыстыру жобасы бойынша 2023 жылдың ақпан айында жаңа бу-газ қондырғысын салуға арналған тендердің бірінші кезеңінің қорытындысы шығарылатын болады. Осы жылы станцияда мердігер анықталып, құрылыс-монтаж жұмыстары басталады. 2025 жылы жиынтық қуаты 543,6 МВт болатын екі бу-газ қондырғысын іске қосу арқылы Алматы ЖЭО-3-ті қайта жаңарту аяқталады. 2023 жылғы желтоқсанда Екібастұз ГРЭС-1-де қуаты 500 МВт қалпына келтірілген № 1 энергия блогын пайдалануға беру жоспарланып отыр және екі жаңа энергия блогын орнату арқылы Екібастұз ГРЭС-2-ні кеңейту бойынша жұмыстар жалғасады. Екібастұз ГРЭС-3 құрылысы бойынша жобалау алдындағы іс-шаралар басталды.

Энергетика саласындағы аса маңызды жобаларды іске асыру «Самұрық-Қазына» Басқарма Төрағасы Алмасадам Сәтқалиевтің «Самұрық-Энерго» АҚ Алматы энергокешенінің кәсіпорындарына жұмыс сапары барысында Алматы қаласында өткен кеңестің талқылау тақырыбына айналды.

Қор басшысының айтуынша, энергетика ел экономикасын дамытудың негізгі факторы болып табылады және еркін энергетикалық қуатсыз Қазақстан индустрияны да, экономиканың басқа маңызды секторларын да дамыта алмайды.

Кеңес барысында «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобының – «Алматы электр станциялары» АҚ және «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ басшылары қазіргі кезде өңірде жүзеге асырылып жатқан бірнеше жобаларды кеңінен таныстырды. Бұдан басқа, Алматы ЖЭО-2 және ЖЭО-3 үшін сыртқы газ инфрақұрылымы құрылысының барысы туралы «QazaqGaz» ҰК» АҚ өкілдері баяндады.

«Самұрық-Энерго» АҚ басшысы Серік Түйтебаевтың айтуынша, еліміздің энергетикасындағы негізгі инфрақұрылымдық жобалар Екібастұз бен Алматы энергокешендерінде жүзеге асырылуда. Бірқатар жаңа нысандар қазірдің өзінде пайдалануға берілді, басқалары бойынша іске асыру мерзімі 2030 жылға дейінгі кезеңге болжанып отыр, оның ішінде: 

-Жаңа электр сүзгілерін орната отырып, ГРЭС-1-де №1 энергия блогын қалпына келтіру. Жоба станцияның қуатын жобаланған 4000 МВт-ға дейін арттырады. Құрылыс-монтаждау жұмыстарын аяқтау және блокты пайдалануға беру 2023 жылдың желтоқсанына жоспарланып отыр.

- №3 энергия блогын орнату арқылы Екібастұз ГРЭС-2-ні кеңейту және реконструкциялау. Жаңа энергия блогының құрылысы станцияның белгіленген қуатын 636 МВт-ға ұлғайтуға мүмкіндік береді және жылына қосымша 4,8 млрд.кВтсағ энергия өндіруді қамтамасыз етеді. Іске асыру мерзімі - 2026 жылға дейін.

         - №4 энергия блогын орнату арқылы Екібастұз ГРЭС-2-ні кеңейту және реконструкциялау. Жоба станцияның белгіленген қуатын 636 МВт-ға ұлғайтуға және жылына қосымша 4,8 млрд.кВтсағ өндіруді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Іске асыру мерзімі - 2027 жыл;

          - №5 және № 6 энергия блоктарын орнату арқылы Екібастұз ГРЭС-2-ні кеңейту және реконструкциялау, 2029-2030 жж.;

- Екібастұз ГРЭС-3-ті салу. Қолда бар инфрақұрылымды пайдалана отырып және қоршаған ортаға ластаушы шығарындыларды азайту үшін жаңа технологияларды қолдану арқылы параметрлері жоғары 1200 МВт жаңа станцияның жобасы. Іске асыру мерзімі. 2028-2029 жж;

- Алматы қаласы мен Алматы облысының кабельдік желілерін реконструкциялау. Жобаны аяқтау кабельдік желілердегі шығынның азаюына және апаттық істен шығудың қысқаруына әкеледі. Жобаны кезең-кезеңмен іске асыру 2030 жылға дейін көзделген;

- Шелек энергия торабының желілерін дамыту. Алматы облысы жаңартылатын энергия көздерін дамытуда үлкен әлеуетке ие. Бұл жоба өңірдің ЖЭК объектілерін салуда өңірдің әлеуетін пайдалану үшін Шелек энергия торабының желілік шаруашылығының өткізу қабілетін арттыруға мүмкіндік береді. 2025 жыл;

- Іле өзенінде қарсы реттегіш Кербұлақ СЭС-ін салу. Жобаны іске асыру Қапшағай СЭС-інің реттегіш қуатын 80-нен 150 МВт-ға дейін арттыруға мүмкіндік береді. 2026 жыл;

- Қоршаған ортаға әсерін барынша азайта отырып, Алматы ЖЭО-2-ні жаңғырту. Ескі алаңда жаңа станция салу ЖЭО-2-ні табиғи газ жағуға көшіру есебінен Алматы қаласының экологиялық жағдайына теріс әсерді азайтуға мүмкіндік береді. Қазіргі кезде ашық екі сатылы халықаралық тендер жарияланды. ЕҚДБ-мен жобаны қаржыландыру туралы Кредиттік келісімге қол қойылды. Сәуірде АДБ-мен және ҚДБ-мен кредиттік келісімдерге қол қою жоспарлануда. 2026 жыл;

- Станцияның қуатын 544 МВт-ға дейін ұлғайту арқылы БГҚ негізінде Алматы ЖЭО-3-ті қайта жаңарту. Жоба Қазақстанның оңтүстік аймағындағы маневрлік қуаттардың тапшылығын ішінара жабу үшін станцияда бу-газ жабдығын орнатуды көздейді, сол арқылы өңірде ЖЭК-ті дамытуға серпін береді. 2025 жыл;

-  «Қаскелең» ҚС АТҚ-ға қосылу арқылы «Көкөзек» қосалқы станциясын салу. Бұл жобаны іске асыру Алматы облысы Қарасай ауданының индустриялық аймағын дамытуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. 2023 жыл.

Кеңесте технологиялық, рәсімдік және қаржылық аспектілерден бөлек проблемалық мәселелер мен оларды шешу жолдары талқыланды. Кеңес қорытындысы бойынша Қор басшысы қысқа мерзімде орындау үшін бірқатар тапсырмалар берді.

«Болат Нұржанов атындағы Екібастұз 1-МАЭС» ЖШС 2022 жылды электр энергиясын өндірудің рекордтық көрсеткішімен аяқтады

2022 жылғы жұмыс қорытындысы бойынша Екібастұз 1-МАЭС-те өндірілген электр энергиясының көлемі – 23,05 млрд. кВтсағ. Жоспарланған өндіріс көлемі - 22 млрд. кВтсағ. болса, көрсеткіш 105%-ға орындалды. Бұл станция жұмысының барлық уақытындағы рекордтық көрсеткіші болып табылады.

Жоспарлы тапсырманы орындау жедел қызметкерлер құрамының нақты және үйлесімді жұмысының, жыл сайынғы жөндеу науқанын тиімді жүргізудің және станцияның қуатын қалпына келтіру және жабдықтарын жаңғырту жөніндегі инвестициялық бағдарламаны дәйекті іске асырудың арқасында қол жеткізілді.

«Б.Нұржанов атындағы Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС – Қазақстандағы белгіленген қуаты 4000 МВт құрайтын ірі конденсациялық электр станциясы.  Ол әрқайсысы 500 МВт болатын 8 энергоблокпен жабдықталған. 1-ЕМАЭС станциясы «Самұрық-Энерго» АҚ иелігінде.

         «Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстандағы акцияларының 100% «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі аса ірі электр энергетикалық  холдинг. 2007 жылы құрылған. Қызметінің негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдинг құрамына энергетикалық және көмір кәсіпорындары кіреді, оның ішінде «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д.Қантаев атындағы Мойнақ су электр станциясы» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және т.б. бар.  

«Самұрық-Энерго» АҚ электр энергиясы көлемінің бір бөлігін орталықтандырылған сауда-саттық арқылы өткізуді көздейтін, Кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жоба (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы №728 Қаулысы) талаптарын орындау үшін 2023 жылғы қаңтардан бастап электр энергиясының «КОРЭМ» АҚ алаңында өтетін орталықтандырылған сауда-саттығына қатысады.

Орталықтандырылған сауда-саттықтың әлеуетті қатысушылары үшін ақпарат «КОРЭМ» АҚ сайтында мына сілтемелер бойынша орналастырылған: www.korem.kz, https://trade.korem.kz/

Биылғы жылдың 22 желтоқсанындағы деректер бойынша, «Самұрық-Энерго» АҚ электр энергиясын өндіруші еншілес компаниялары жылдық жоспар бойынша өндіруге тиіс  электр энергиясының жиынтық көрсеткіші 34 576 млн кВтсағ болу керек болса, қазіргі көрсеткіш іс жүзінде 34 691 млн кВтсағ құрап отыр.

Осылайша, еліміздің ең ірі энергетикалық холдингі «Самұрық-Энерго» АҚ энергетиктердің кәсіби мерекесі аясында тұтынушыларды электр энергиясымен қамтамасыз ету бойынша міндеттемелерін артығымен орындап отыр. 

Бұл ретте Екібастұз ГРЭС-1, Мойнақ және Шардара ГЭС-тері (сәйкесінше 101, 140 және 116%-ға) жылдық өндіру жоспарын жыл аяқталмай жатып-ақ  орындады. Жыл қорытындысы бойынша, «Самұрық-Энерго АҚ компаниялар тобының электр энергиясын өндіру көлемі шамамен 35,3 млрд кВтсағ. немесе жоспарланған көлемнің 102%-ын құрайды деп күтілуде.

 «Самұрық-Энерго» АҚ – акцияларының  100% «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі Қазақстандағы ірі электр энергетикалық холдинг. 2007 жылы құрылған. Қызметінің негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергетикалық және көмір кәсіпорындары кіреді, оның ішінде «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д.Қантаев атындағы Мойнақ СЭС» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және басқалары бар.

Астана қаласы 2-ЖЭО-ға жаңа технология бойынша өндіріліп, жөнелтілген Екібастұз көмірі тиелген алғашқы құрам келді. Мейрам қарсаңында Екібастұзда «Богатырь» көмір кенішінде тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалануға көмір өндіру мен тасымалдаудың циклдық-толассыз технологиясы (ЦТТ) іске қосылды. Осылайша, жаңа жыл мерекесінде елорда тұрғындарының үйлері мен пәтерлері қала ЖЭО-сының озық технология бойынша өндірілген отынды пайдалануының арқасында ұядай жып-жылы болмақ.

«Богатырь» кенішінде көмір өндірудің циклдік-толассыз технологиясы» жобасын Екібастұз көмір бассейнінде «Богатырь Көмір» ЖШС жүзеге асырады. Жаңа технология «Богатырь Көмір» ЖШС-ның өндірістік қуатын қазіргі 42 млн.тоннадан жылына 50 млн. тоннаға дейін ұлғайтады. Нысанды толық пайдалануға беру 2023 жылдың жазына жоспарланып отыр.

«Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма Төрағасы Серік Түйтебаев пен «Богатырь Көмір» ЖШС Бас директоры Николай Корсаков тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалануға ЦТТ өндірістік желілерін техникалық іске қосуға қатысты.

«Богатырь» кенішінде көмір өндіру технологиясын түбегейлі өзгерту қажеттілігі тау-кен жұмыстарының тереңдігіне қол жеткізумен байланысты, онда көмірді тасымалдаудың қолданыстағы теміржол сызбасы тиімсіз, ал негізгі тау-кен көлік жабдықтары өз ресурсын тауысты, ол жаңартуды қажет етеді. ЦТТ жобасында көмір өндірудің авто-конвейерлік технологиясын енгізу көзделіп отыр, бұл «Богатырь» кенішінің өндірістік қуатын арттыруға мүмкіндік береді. Жаңа технология өнімнің сапалық сипаттамаларын жақсартады, темір жол вагондарына көмірді тиеудің салмақтық дәлдігін қамтамасыз етеді және көмір тиеу кезіндегі вагондардың айналым уақытын 4 есе қысқартады.

         Циклды-толассыз кешеннің ауқымды құрылысы шеңберінде 40 мыңнан астам темірбетон құрылымдары пайдаланылды, 174 мың шаршы метр алаңда жалпы салмағы 15 000 тоннадан астам металл құрылымдар мен жабдықтар құрастырылды.

Циклды-толассыз технология нысандарын тұрғызуға үш жыл бойы қазақстандық компаниялардың мердігерлік ұйымдарының 430 қызметкері және 30 неміс мамандары жұмылдырылды.

Шекаралардың жабылуына, жұмысшыларды оқшаулауға және логистикадағы қиындықтарға қарамастан, пандемия мен карантиндік шектеулер кезінде де құрылыс қарқыны төмендемеді.

2022 жылдың соңына қарай ЦТТ жобасын жүзеге асыру мәресіне келіп жетті. Кешеннің ұсатқыштан вагондарға тиеуге дейінгі негізгі технологиялық желілері арқылы өткен көмірдің алғашқы тоннасы құраммен Астана қаласы 2-ЖЭО-ға жөнелтілді.

Анықтама үшін:

«Богатырь Көмір» ЖШС – ашық тәсілмен көмір өндіретін жетекші кәсіпорын. Компанияның жалпы өндірістік қоры шамамен 3 миллиард тонна көмірді құрайды. Қазіргі уақытта «Богатырь» кенішінің өндірістік қуаты – жылына 32 млн тонна көмір (ЦТТ-ны енгізумен – 40 млн тонна), «Северный» кенішінің өндірістік қуаты – жылына 10 млн тонна көмір. Кәсіпорын үлесіне Екібастұз көмір бассейнінде өндірілетін барлық көмір көлемінің 69%-ы және Қазақстан Республикасында көмір өндірудің жалпы көлемінің 40%-ы тиесілі.

«Богатырь Көмір» компаниясы – ТМД елдерінің энергетикалық көмір нарығындағы ірі жеткізуші. «Богатырь Көмір» көмірін Қазақстанның көптеген жылу электр станциялары және Ресейдің ең ірі электр станциясы – Рефтинская ГРЭС пайдаланады.

 «Самұрық-Энерго» АҚ – акцияларының  100% «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі Қазақстандағы ірі электр энергетикалық холдинг. 2007 жылы құрылған. Қызметінің негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергетикалық және көмір кәсіпорындары кіреді, оның ішінде «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д.Қантаев атындағы Мойнақ СЭС» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және басқалары бар.

Тәуелсіздік күні мен Энергетика күні қарсаңында «Самұрық-Энерго» корпоративтік орталығында компания қызметкерлерін ведомстволық, салалық және корпоративтік наградалармен салтанатты марапаттау рәсімі өтті.  

Марапаттау рәсімі алдында Экономика және қаржы жөніндегі басқарушы директор Айдар Рысқұлов салтанатты сөз сөйледі. Ол Тәуелсіз Қазақстанның қалыптасуындағы энергетиктер еңбегінің ерекше маңыздылығын атап өтті.

«...Энергетика - экономиканың өзегі. Бұл елдің қанайналым жүйесі сияқты, онсыз өмірдің барлық басқа салалары мен тіршілік әрекеті салаларының қалыпты жұмыс істеуі мүмкін емес. Адамдардың өмір сүру сапасы, үйлеріндегі жайлылық пен қолайлылықтың болуы энергетиктердің бір ізге салынған қалыпты жұмысына байланысты», - деп толықтырды спикер.

Электр энергетикасы саласына қосқан жеке үлесі мен сіңірген ерекше еңбегі үшін «Самұрық-Энерго» АҚ қызметкерлері «Еңбек сіңірген энергетик», «Құрметті энергетик» төсбелгілерімен, «Электр энергетикасы саласына қосқан үлесі үшін» медальдарымен, Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Құрмет грамоталарымен және Алғыс хаттарымен марапатталды. Сондай-ақ, қызметкерлер Қазақстандық электр энергетикасы қауымдастығының, «KAZENERGY» қауымдастығының наградаларымен, «Самұрық-Қазына» АҚ-ның корпоративтік наградаларымен және «Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма Төрағасының Құрмет грамоталары мен Алғыс хаттарымен марапатталды.

Марапаттау рәсімін Қазақстандық энергетиктердің салалық кәсіподағының төрағасы Оразбек Телібайұлы Бекбас жалғастырды, ол энергия өндіруші холдингтің ерекше көзге түскен қызметкерлерін, кәсіподақ қозғалысын дамытуға қосқан үлесі үшін және еңбекшілердің мүдделерін қорғаудағы лайықты жұмысы үшін Құрмет грамоталарымен және «Кәсіподақтағы белсенді жұмысы үшін» медалімен атап өтті.

Сондай-ақ, Оразбек Телібайұлы «Самұрық-Энерго» корпоративтік орталығының қызметкерлері арасындағы шахмат турнирінің жеңімпаздарын марапаттады. Жүлдегерлер дипломдармен және ақшалай сертификаттармен марапатталды.

Еліміздегі ең ірі көмір өндіруші компания – «Богатырь Көмір» ЖШС-да бүгін көмір өндіру мен тасымалдаудың циклды-толассыз технологиясын (ЦТТ) тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалануға қосты.

«Богатырь Көмір» ЦТТ жобасын әзірлеуге 2014 жылы «ThyssenKrupp» компаниясымен жабдықтарды дайындау мен жеткізу келісімшартына қол қойған кезден бастап кірісті. Алайда әртүрлі объективті жағдайларға байланысты жоба бірнеше рет кейінге қалдырылды, тек 2020 жылдан бастап «Богатырь Көмір» ЖШС оны іске асыруға белсене кірісті. Белең алған құрылыс барысында жалпы ұзындығы 11,5 километр конвейерлер кешені, 4 ұсатқыш, 2 қаттауыш, 2 орташа-тиеу машинасы және көмірді вагондарға автоматты тиеу пункті салынды.

Циклды-толассыз кешеннің ауқымды құрылысы шеңберінде 40 мыңнан астам темірбетон құрылымдары пайдаланылды, 174 мың шаршы метр алаңда жалпы салмағы 15 000 тоннадан астам металл құрылымдар мен жабдықтар құрастырылды.

Циклды-толассыз кешен нысандарын тұрғызуға үш жыл бойы қазақстандық компаниялардың мердігерлік ұйымдарының 430 қызметкері және 30 неміс мамандары жұмылдырылды.

Шекаралардың жабылуына, жұмысшыларды оқшаулауға және логистикадағы қиындықтарға қарамастан, пандемия мен карантиндік шектеулер кезінде де құрылыс қарқыны төмендемеді.

Міне, ақырында, ЦТТ жобасын жүзеге асыру соңғы кезеңге де келіп жетті. Бүгін кешеннің ұсатқыштан вагондарға тиеуге дейінгі негізгі технологиялық желілері арқылы өткен көмірдің алғашқы тоннасы құраммен Астана қаласы 2-ЖЭО-ға жөнелтілді.

ЦТТ-ны тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалану барысында жабдықты баптау, көмірдің сапасы мен біркелкілеуді бақылау жүйелерін баптау, вагондарды өлшеу және мөлшерлеу, шаңды басу жүйесі бойынша, сондай-ақ бұрын кәсіпорында енгізілген ЦТТ-ға қатысты «Экскаватор – Автосамосвал – ЦТТ»/«Экскаватор машинисі – Жүргізуші – ЦТТ операторы – Тау-кен диспетчері» бірыңғай ақпараттық кеңістігін құруға мүмкіндік беретін кешеннің автоматты режимінде робот-тартқыштармен және автоматты диспетчерлік басқару жүйесімен (АДБЖ) өзара іс-қимылды қамтамасыз ету бойынша алда әлі ұзақ жұмыс тұр.

«Богатырь Көмір» ЖШС және Қазақстан Республикасының экономикасы үшін ЦТТ жобасының басты мәні электр станцияларын көмірмен кепілді қамтамасыз ету үшін тозған негізгі технологиялық жабдықты жаңарту және 230 метр тереңдіктен көмір қорларын толық және ұтымды алуды қамтамасыз ету болып табылады, бұл бұрынғы теміржол технологиясын пайдалану кезінде мүмкін болмас еді.

Анықтама үшін:

«Богатырь Көмір» ЖШС – ашық тәсілмен көмір өндіретін жетекші кәсіпорын. Компанияның жалпы өндірістік қоры шамамен 3 миллиард тонна көмірді құрайды. Қазіргі уақытта «Богатырь» кенішінің өндірістік қуаты – жылына 32 млн тонна көмір (ЦТТ-ны енгізумен – 40 млн тонна), «Северный» кенішінің өндірістік қуаты – жылына 10 млн тонна көмір. Кәсіпорын үлесіне Екібастұз көмір бассейнінде өндірілетін барлық көмір көлемінің 69%-ы және Қазақстан Республикасында көмір өндірудің жалпы көлемінің 40%-ы тиесілі.

«Богатырь Көмір» компаниясы – ТМД елдерінің энергетикалық көмір нарығындағы ірі жеткізуші. «Богатырь Көмір» көмірін Қазақстанның көптеген жылу электр станциялары және Ресейдің ең ірі электр станциясы – Рефтинская ГРЭС пайдаланады.

 «Самұрық-Энерго» АҚ – акцияларының  100% «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-ға тиесілі Қазақстандағы ірі электр энергетикалық холдинг. 2007 жылы құрылған. Қызметінің негізгі бағыттары: электр және жылу энергиясын өндіру; электр энергиясын жеткізу, тарату және сату; энергетикалық көмір өндіру. Холдингтің құрамына энергетикалық және көмір кәсіпорындары кіреді, оның ішінде «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС, «Алматы электр станциялары» АҚ, «О.Д.Қантаев атындағы Мойнақ СЭС» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ және басқалары бар.

Қазақстанның ең ірі жылу электр орталықтарының бірі – Алматы ЖЭО-2-ні газға көшіру және толық жаңғырту жөніндегі жұмыстар практикалық іске асыру сатысына шықты. Газ станциясын салуға қазан айында жарияланған халықаралық тендерден кейін жобаны қаржыландыру көздеріне қатысты мәселелер шешілді. 

Бүгін, 2022 жылғы 25 қарашада Алматыда станция иесі «Алматы электр станциялары» АҚ (АлЭС) мен Еуропа Қайта құру және Даму банкі (ЕҚДБ) арасында «Қоршаған ортаға тигізетін әсерін барынша азайту арқылы Алматы ЖЭО-2-ні жаңғырту» жобасын қаржыландыру туралы кредиттік келісім жасалды. Аталған мәміленің сомасы 130 млрд. теңгені құрайды.

Бұған қоса, бүгін АлЭС пен Қазақстанның Даму Банкі (ҚДБ) арасында Жобаны қаржыландыруды ұсыну жөніндегі ниеттер туралы келісімге қол қойылды. Ескі ЖЭО-2 жанындағы алаңда жаңа газ станциясын салу бойынша барлық жұмыстарды синдикат, жетекші халықаралық және қазақстандық банктер - ЕҚДБ, Азия Даму Банкі (АДБ) және Қазақстан Даму Банкі (ҚДБ) қаражатын тарта отырып қаржыландыру жоспарлануда. Қаржыландыру ұлттық валюта - теңгемен, TONIA-ға (Tenge OverNight Index Average) тіркелгены өзгермелі пайыздық мөлшерлемемен жүзеге асырылатын болады.

Жобаны қаржыландыру «Самұрық-Қазына» қоры» АҚ-ның қолдауымен ұйымдастырылды. Ұлттық әл-ауқат қоры жобаға өзінің корпоративтік кепілдігін береді, бұл сарапшылардың бағалауы бойынша тәуекелдерді азайтуға және қаржыландыру шарттарын жақсартуға ықпал етеді, ал келісімнің өзі жобаның ұзақ мерзімді қаржыландырумен қамтылуын қамтамасыз етеді.

Кредиттік келісімге «АлЭС» АҚ Басқарма Төрағасы Ерлан Қырқымбаев пен ЕҚДБ-ның  Еуразия, Таяу Шығыс және Африка өңірлері бойынша Энергетика департаментінің директоры Аида Ситдикова қол қойды. Салтанатты іс-шара ЕҚДБ, ҚДБ, «Самұрық-Энерго» АҚ, «АлЭС» АҚ, Алматы қаласы әкімдігі өкілдерінің қатысуымен өтті.

«Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма төрағасы Серік Тютебаев қаржыландыруды ұйымдастыру үшін үлкен жұмыс жүргізілгенін, оның ішінде халықаралық стандарттар бойынша қоршаған ортаға әсерді бағалау және әлемдік тәжірибелерді ескере отырып, қолданылатын технологияларға бағалау жүргізілгенін атап өтті.

 «ҚР Үкіметі, «Самұрық-Қазына» Қоры және «Самұрық-Энерго» АҚ Алматы қаласы мен Алматы агломерациясының дамуына ерекше көңіл бөліп келеді. Алматы ЖЭО-2 нысанын жаңғырту жобасынан басқа, экологиялық жағдайды жақсарту және Алматы энергия торабындағы жаңартылатын энергия көздері объектілерін одан әрі дамыту үшін біз  Алматы ЖЭО-3 аумағында «Қуаты 545 МВт-тық аралас циклді газ станциясын салу»  жобасын іске асырып жатырмыз. Бұл нысан 2025 жылы пайдалануға берілмек және осы өңірдегі маневрлік қуат тапшылығын айтарлықтай төмендетуге мүмкінідік береді, - деді Серік Тютебаев.

ЕҚДБ Вице-президенті Алан Пиюдың айтуынша, 2025 жылға қарай климаттық және жасыл қаржыландыру ЕҚДБ-ның жыл сайынғы инвестицияларының жартысынан астамын құрайды деп жоспарлап отыр. «Бүгінгі шара Алматыдағы ауа сапасын, жергілікті халықтың өмір сүру сапасын жақсартатын және Қазақстанның Париж келісімін сақтауға және 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу мақсатын жақындататын жасыл жобаның керемет үлгісі», - деп атап өтті ЕҚДБ өкілі.

Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін, 2022 жылғы 27 қазанда ЕҚДБ халықаралық қаржы институтының ережелеріне сәйкес өткізілетін екі сатылы ашық халықаралық тендердің басталғанын жариялады. EPC-мердігерді таңдаудың техникалық ерекшелігі және EPC-келісімшарт жобасы FIDIC (Халықаралық инженер-консультанттар федерациясы) «сары кітабы» бойынша әзірленген. Бірінші кезең шеңберінде Алматы ЖЭО-2 алаңында жабдықтарды жеткізуге, жаңа газ станциясын жобалау мен салуға әлеуетті мердігерлерден өтінімдерді қабылдау 2022 жылғы 15 желтоқсанға дейін жалғасады.

«Қоршаған ортаға тигізетін әсерін барынша азайту арқылы Алматы ЖЭО-2-ні жаңғырту» жобасы Алматы ЖЭО-2 алаңында қуаты 600 МВт-ға дейінгі газ-турбиналық технологияларды пайдалана отырып, жаңа станция салуды көздейді. Толық пайдалануға беру мерзімі - 2026 жылғы желтоқсан. Жобаның мақсаты: станцияны табиғи газ жағуға көшіру есебінен станцияның Алматы қаласының экологиялық жағдайына теріс экологиялық әсерін азайту, сондай-ақ Алматы қ. мен Алматы өңірінің тұтынушыларын жүктеме кестесіне сәйкес жылу және электр энергиясымен сенімді әрі үздіксіз жабдықтаумен қамтамасыз ету.

Сарапшылардың бағалауы бойынша станцияны газға көшіру жобасы Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақтың ең қатаң талаптарына сәйкес келеді. Бұл сәйкестіктер ЖЭО зиянды заттарының шығарындыларын 93%-ға азайтуға мүмкіндік береді; мөлшерлі бөлшектер мен күкірт тотығы шығарындыларының құрамынан күл-қож қалдықтарының түзілуін болдырмайды және көмуге жол бермейді; агрегаттардың дыбыссыз жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Мұның бәрі станцияның қоршаған ортаға және Алматы агломерациясының тұрғындарына әсер ету аймағын азайтуға тиіс.

______________________________________________

«Самұрық-Энерго» АҚ Баспасөз қызметі

Тел: 8(7172) 55-30-62; 8 (7172) 55-30-66

Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған, оны қарау үшін Сізде Javascript қосылған.